دانلود خلاصه کتاب روانشناسی پرورشی نوین دکتر علی اکبر سیف

قسمتی از فایل:

مفهوم آموزی

یکی از مهمترین انواع یادگیری انسان یادگیری مفهوم است ، و میتوان گفت که مفهوم هسته اصلی تفکر آدمی را تشکیل

میدهد. مفهوم آموزی یا تشکیل مفهوم نوعی توانایی طبقه بندی کردن است. ما از راه طبقه بندی اشیاء و امور آن ها را

شناسایی میکنیم و از پیچیدگی محیط میکاهیم . تشکیل مفهوم همچنین نیاز به یادگیری مداوم را کاهش میدهد .

تعریفمفهوم

مفهوم سازی نوع دیگری از شناسایی است که به عکس تمیز دادن ، بر شباهتهای بین پدیدهها یا محرکها متکی است

. بنا به تعریف ، مفهوم به یک دسته از محرکها ( اشیاء ، رویدادها ، اندیشهها ، مردم ، و جز اینها ) که در یک یا چند

صفت یا ویژگی مشترک هستند گفته میشود . برای مثال ، وقتی که ما درباره مفهوم صندلی صحبت م یکن یم ،

منظورمان تمامی اشیایی است که دارای چهار پایه ، جای نشستن ، و جای تکیه دادن هستند .

لازم به ذکر است که هر محرک یا پدیده خاص که دسته یا طبقهای را شامل نمیشود مفهوم به حساب نمیآید .

مثلاً کتاب گلستان سعدی متعلق به من مفهوم به حساب نمیآید . به اینها موارد خاص یا مصداقهای مفهوم میگویند .

به مصداق های مناسب یا درست یک مفهوم مثالهای مثبت آن مفهوم و به مصداقهای نا مربوط یا غیر مصداق های آن

مثال های منفی مفهوم گفته میشود . مثلاً توپ فوتبال یک مثال مثبت برای مفهوم توپ است ، ولی هندوانه یک مثال

منفی برای آن است .

وقتی که یادگیرنده توانست مثال های مثبت و منفی یک مفهوم را از هم تشخیص دهد ، م یگوییم آن مفهوم را یاد

گرفته است .

گاهی اوقات مفهوم برای مشخص کردن یک محرک یا یک رویداد خاص به کار میرود ، در این حالت این مفهوم یک

مفهوم منفرد خواهد بود .

ارزشیابی وابسته به هنجار

ارزشیابی وابسته به هنجار یا ارزشیابی هنجاری به آن نوع ارزشیابی گفته میشود که به جای یک ملاک مطلق از پیش

تعیین شده ، بر نوعی ملاک نسبی وابسته است . در این ارزشیابی عملکرد افراد با یکدیگر مقایسه میشود نه با یک ملاک

مشخص از پیش تعیین شده. علت نامگذاری این نوع ارزشیابی به ارزشیابی هنجاری این است که در آن ملاک یا معیار

ارزشیابی نوعی هنجار گروهی است .

مقایسه ارزشیابی وابسته به ملاک با ارزشیابی وابسته به هنجار

ارزشیابی هنجاری و آزمونهای مبتنی بر ملاک نسبی در سنجش هوش و استعداد و نیز در سنجش شخصیت و سایر

جنبههای عاطفی به کار میروند . در مقابل ، ارزشیابی ملاکی و آزمونهای مبتنی بر ملاک مطلق به طور عمده در

سنجش پیشرفت تحصیلی که به منظور تعیین میزان موفقیت یادگیرندگان در رسیدن به هدفهای آموزشی اجرا میشود

مورد استفاده قرار میگیرند .

به عنوان نمونهای از ارزشیابی هنجاری میتوان آزمونهای ورودی ویژه داوطلبان ورود به آموزش عالی ( کنکور سراسری

) را نام برد . در مقابل ، امتحانات نهایی دورههای مختلف تحصیلی یعنی دبستان ، راهنمایی ، و دبیرستان بر نوعی ملاک

مطلق که محتوای دروس و هدفهای آموزشی هستند ، متکیاند .

ارزشیابی های پیشاز آموزش، ضمن آموزش، و پساز آموزش

ارزشیابی های مورد استفاده معلمان ، با توجه به زمان استفاده و هدف استفاده از آنها به سه دسته تقسیم میشوند .

یک دسته از آنها پیش از آموزش مورد استفاده قرار میگیرند که به آنها ارزشیابی آغازین یا سنجش آغازین میگویند .

دسته دیگر در ضمن جران آموزش معلم و یادگیری به اجرا در میآیند که به آن ها ارزشیابی تکوینی و ارزشیابی

تشخیصی گفته میشود و دسته دیگر پس از پایان یافتن واحد یا دوره آموزشی اجرا میشوند که در این صورت به آن ها

ارزشیابی تراکمی گفته میشود .